Jezioro Łebsko, położone na Wybrzeżu Słowińskim w województwie pomorskim, to jedno z najpiękniejszych i najbardziej fascynujących jezior Polski. Trzecie co do wielkości jezioro w kraju, o powierzchni około 71,4 km², jest nie tylko przyrodniczym skarbem, ale także ważnym elementem krajobrazu kulturowego i turystycznego. Otoczone ruchomymi wydmami, trzcinowiskami i lasami Słowińskiego Parku Narodowego, jezioro przyciąga miłośników przyrody, wędkarzy, ornitologów i turystów spragnionych niezwykłych widoków. W tym artykule przybliżymy historię powstania jeziora, jego ekosystem, okolicę oraz powody, dla których warto odwiedzić to miejsce.
Jezioro Łebsko – Powstanie i charakterystyka
Jezioro Łebsko jest jeziorem przybrzeżnym, zwanym również lagunowym, które powstało w wyniku naturalnych procesów geologicznych rozpoczętych około 10 000 lat temu, po ustąpieniu ostatniego zlodowacenia. W holocenie prądy morskie i wiatry naniosły ogromne ilości piasku, tworząc Mierzeję Łebską – wąski pas lądu oddzielający dawną zatokę morską od Bałtyku. Ten proces odcięcia zatoki od morza uformował jezioro, którego wody są dziś zasilane głównie przez rzekę Łebę oraz mniejsze strugi, takie jak Pustynka. Łebsko pozostaje połączone z Bałtykiem przez Kanał Łebski, który umożliwia okresowy odpływ wód.
Zajmujące powierzchnię 71,4 km² jezioro ma stosunkowo płytkie dno – średnia głębokość wynosi około 1,6 m, a maksymalna osiąga 6,3 m. Długość jeziora wynosi 16,4 km, szerokość 7,6 km, a linia brzegowa ciągnie się przez 55 km, tworząc liczne zatoki i półwyspy. Niewielka wysokość nad poziomem morza (0,3 m n.p.m.) oraz bliskość Bałtyku nadają jezioru unikalny charakter, a dynamiczne zmiany poziomu wody i kształtu brzegu są efektem ruchów wydm i działania wiatrów.
Flora – Zielone serce jeziora
Jezioro Łebsko jest otoczone rozległymi trzcinowiskami, w których dominuje trzcina pospolita (Phragmites australis). Te gęste szuwary nie tylko stabilizują brzegi, ale także stanowią schronienie dla wielu gatunków zwierząt. W wodach jeziora rosną rośliny zanurzone, takie jak rdestnice (Potamogeton), moczarka kanadyjska (Elodea canadensis), oraz pływające – grzybienie białe (Nymphaea alba) i grążel żółty (Nuphar lutea). Przybrzeżne łąki i torfowiska są domem dla rzadkich gatunków, takich jak rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia) czy storczyki.
Wokół jeziora rozciągają się lasy sosnowe, charakterystyczne dla Słowińskiego Parku Narodowego, a na mierzei dominują rośliny psammofilne, takie jak wydmuchrzyca piaskowa (Leymus arenarius), przystosowane do życia na piaszczystych wydmach. Te zróżnicowane ekosystemy sprawiają, że Łebsko jest prawdziwym rajem dla botaników i miłośników przyrody.
Fauna – Raj dla ptaków i nie tylko
Jezioro Łebsko to jedno z najważniejszych siedlisk ptaków wodno-błotnych w Polsce, będące częścią sieci Natura 2000. W trzcinowiskach i na otwartych wodach gniazdują czaple siwe (Ardea cinerea), bąki (Botaurus stellaris), perkozy dwuczube (Podiceps cristatus) oraz łabędzie nieme (Cygnus olor). W okresie migracji jezioro staje się miejscem odpoczynku dla gęsi zbożowych (Anser fabalis), żurawi (Grus grus) i innych ptaków wędrownych. Nie brakuje też drapieżników – bielik (Haliaeetus albicilla) i rybołów (Pandion haliaetus) to stali bywalcy okolic jeziora.
W wodach Łebska żyje około 20 gatunków ryb, w tym sandacz (Sander lucioperca), szczupak (Esox lucius), okoń (Perca fluviatilis), węgorz (Anguilla anguilla) oraz troć wędrowna (Salmo trutta). Bliskość morza sprzyja pojawianiu się ryb słonawowodnych, takich jak flądra (Platichthys flesus). Wśród ssaków można spotkać wydry (Lutra lutra), bobry (Castor fiber), a w okolicznych lasach sarny (Capreolus capreolus) i dziki (Sus scrofa). Płazy, takie jak żaba moczarowa (Rana arvalis), oraz gady, np. zaskroniec (Natrix natrix), dopełniają bogactwo fauny.
Okolica – Ruchome wydmy i kultura słowińska
Jezioro Łebsko leży w sercu Słowińskiego Parku Narodowego, wpisanego na listę rezerwatów biosfery UNESCO. Największą atrakcją okolicy są ruchome wydmy, zwane „polską Saharą”, które przesuwają się pod wpływem wiatru nawet o kilka metrów rocznie. Wzgórza wydmowe, takie jak Łącka Góra, oferują zapierające dech w piersiach widoki na jezioro i Bałtyk. Park obejmuje także inne jeziora, torfowiska i lasy, tworząc mozaikę ekosystemów.
W pobliżu jeziora znajduje się Łeba, popularny kurort nadmorski, oddalony o około 5 km. Mniejsze wsie, takie jak Kluki, są skarbnicą kultury słowińskiej. W tamtejszym skansenie można poznać życie i tradycje Słowińców – dawnych mieszkańców regionu, którzy pozostawili po sobie unikalne dziedzictwo kulturowe.
Turystyka i rekreacja
Jezioro Łebsko i jego okolice to raj dla turystów. Szlaki piesze i rowerowe, takie jak Szlak Czerwony (Nadmorski) czy Szlak Zielony, prowadzą przez najpiękniejsze zakątki parku, w tym do punktów widokowych i wydm. Rejsy wycieczkowe po jeziorze umożliwiają obserwację ptaków i podziwianie przyrody z bliska. Wędkarstwo, choć regulowane, przyciąga miłośników łowienia sandaczy i szczupaków.
Turystyka w regionie jest dobrze rozwinięta, ale podlega ścisłym zasadom ochrony przyrody. Część obszaru jeziora jest niedostępna, aby chronić wrażliwe ekosystemy. W Łebie działa rozbudowana baza noclegowa (hotele, pola namiotowe, domki letniskowe, a liczne restauracje serwują lokalne specjały, w tym świeże ryby.
Źródła: Jezioro Łebsko -Twoja Łeba, Wikipedia, Breaker Travel – atrakcje w Łebie.
